10. Port Moresby onze thuis basis.

10. Port Moresby onze thuis basis.  

Donderdag 11 mei, de dag voordat we weer vanuit Kumgi via vliegveld Mount Hagen terug vliegen naar Port Moresby komt Pater Paul ons bezoeken. Pater Paul had gevraagd om een zonne-installatie berekening te maken voor de woning die eigendom is van het bisdom en nu bewoont wordt door een chirurg en in de toekomst verhuurd zal gaan worden aan 5 personen. De chirurg is al op leeftijd en zal binnen enkele jaren stoppen. Pater Paul schrok van de prijs van een zonne-installatie met batterijen en alles erop en eraan.  Misschien moet hij een kleinere installatie aanschaffen.

Tijdens de opnamen met de drone  heb ik een brede rivier gezien. Toen ik aan de paters vroeg of ik daar naar toe mag wandelen vindt hij het goed als ik enkele studenten zou vragen mij te begeleiden. ‘s Middags twee studenten gevraagd of ze me willen begeleiden naar de rivier. Zonder begeleiding mogen we vanwege de veiligheid het terrein  niet af. Jan had geen tijd. Dus ik op pad met de jongens over een onverharde weg. We komen na 10 minuten lopen aan bij de rivier. Het is de  Chimbu rivier een van de vele grote rivieren in Papua New Guinea. Er staat een fikse stroming. Aan de andere kant hoog tegen de berg liggen enkele huisjes. Ik vroeg hoe de mensen aan de andere kant van de rivier komen. De studenten vertelden dat ze dat vroeger deden met een kleine kano. Nu maken ze gebruik van een binnenband van een vrachtwagen.  Er ligt inderdaad een grote binnenband  op de oever aan de overkant. Na de wandeling naar de rivier kon ik de jongens overhalen om nog een bezoek te brengen aan de markt tegenover de school. Het is een kleine markt, je ziet nagenoeg geen markt kraampjes.  De lokale bevolking zit op de grond met voor hun een doek met groente of wat fruit dat ze proberen te verkopen aan de studenten. De studenten moeten immers zelf hun eten klaar maken. We lopen  kort over de markt. Mensen komen nieuwsgierig kijken wat die witte vrouw op de markt te zoeken heeft.   Al snel wordt het wat drukker rondom ons. Ik zie op de gezichten van de jongens dat ze zich niet meer op hun gemak voelen. Ze geven aan dat ik terug naar de campus moet gaan.  ‘s Avonds genieten we weer van het lekker gevarieerd eten hier in Kumgi. Onze koffers zijn weer gepakt. Na een nacht met veel regen gaan we vrijdagmorgen  12 mei naar Mount Hagen. Onderweg zijn ze de bovengrondse elektriciteitskabels aan het repareren. De pater vertelde dat mensen de kabels doorsneden omdat de palen geplaatst zijn op hun grond. En dat ze waarschijnlijk geen vergoeding hebben gekregen voor het plaatsen van de palen. Het eigendomsrecht van grond is een zeer ingewikkeld gebeuren wat vaak tot hevige onderlinge strijd leidt. Wanneer twee families de ruzie niet mondeling kunnen oplossen ontstaan er vaak hevige gevechten. De clans gaan mekaar te lijf  met kapmessen, pijl en boog en zelfs zelfgemaakte geweren  en gooien stenen naar elkaar, huizen worden plat gebrand en oogsten vernietigd. Want naast vrouwen en varkens is een stuk land het vechten wel waard. Op het vliegveld moeten we wachten vanwege een vertraging. Je wordt nagenoeg niet geïnformeerd, iedereen vind het al de normaalste zaak dat vliegtuigen vertraging hebben. Van tijd tot tijd vraagt Jan aan een medewerker van de luchthaven of het vliegtuig al geland is. Het vliegtuig is nog niet geland. Toen wilde de medewerker checken of het gewicht van Jan zijn handbagage binnen de marges was… Exact binnen de zeven kilo, dus prima. Truus hoeft gelukkig haar handbagage niet te laten controleren. Gelukkig maar, want daar zat ongeveer veertien kilo in.

Na 4 uur wachten vliegen we dan toch naar Port Moresby. We kunnen blij zijn dat de vlucht niet gecanceld is.  De vlucht duurt een uur. Broeder Conrad staat ons al op te wachten. We rijden naar de campus onze thuis basis in Port Moresby. Alles gaat z’n gangetje hier. Eten bij de paters,  wandelen over de campus. Jan aan het werk achter zijn laptop.  Ik lees veel en probeer mijn Engels te verbeteren. Op maandag is er een bespreking met de projectleider en een van de teamleiders, de twee uit Ethiopië Hayet en Asmelash en Jan. De eerste berekeningen worden besproken en het blijkt dat het toch erg duur wordt allemaal. De projectleider heeft grote twijfels of de sponsors zoveel geld willen leveren. Dus moet er in de komende dagen gekeken worden waar bezuinigd kan worden. De berekeningen zijn gemaakt voor een installatie die 10 jaar mee kan. Dus de kaasschaaf er over heen.!!!!

Dinsdag met Broeder Conrad naar een modern winkelcentrum in het centrum van de stad gegaan. Bij de ingang van het winkelcentrum is een grote poort, er  staat bewaking  en rondom zijn beveiligingshekken. In het winkelcentrum zie je veel buitenlanders, veelal Filipino’s en Australiërs. We hebben enkele inkopen gedaan en een lekker ijsje gegeten. Terug op de campus zijn Hayet en Asmelash bezig om op het patershuis waar al enkele zonnepanelen liggen, nog 6  panelen er bij te leggen.  Merkwaardigerwijs hebben ze de opdracht gekregen om dit met de bestaande omvormer te doen die een vermogen heeft dat veel kleiner is dan de zonnepanelen leveren. Deze installatie voorziet slechts een deel van het gebouw van elektriciteit en is veel te klein voor de ca. 30 airco’s die in dit gebouw staan.

Verder is het erg rustig tot zaterdag…er is een Pacific meeting. De regeringsleiders van Australië, Japan en de Verenigde Staten zijn er. In eerste instantie zou president Joe Biden ook komen, maar vanwege de begrotings pericelen in de USA kon hij niet komen. Helikopters vliegen het hele weekend over de stad. De besprekingen gaan over eventuele militaire steun te verlenen aan Papua New Guinea. Want ze zien dat de invloed van China steeds groter wordt. In de krant stond te lezen dat er vele studenten protesteerden tegen het overleg omdat er te weinig openheid over de besprekingen was. Maandag 22 mei, het is al enkele dagen bewolkt de zon laat zich niet zien. Voor de mensen hier is dat zeer ongewoon. Ze vinden het erg koud ook al is het nog 27 graden. Op 24 mei is de dag van Mary Help of Christians en de mis wordt opgevrolijkt met trom geroffel, dansers met speren en in kleding van vele jaren geleden met beschilderde gezichten en de authentieke hoofdtooi die hun dorp kenmerkt.

In het grote kerkgebouw is een mooie ruimte ingericht als museum.  Maria beelden van de hele wereld worden er tentoongesteld. Ook wij hebben twee beelden laten opsturen vanuit Neer, die nu een plekje  hebben in het museum. De inzegening van dit museum gebeurde door de oudste priester (83) jaar. Na de inzegening hadden we een etentje met als toetje een grote taart. Verder gebeurt er niks bijzonders. Woensdag en donderdag  bezochten we Gabutu, de grootste technische school van Don Bosco.  Deze ligt in een andere wijk van Port Moresby. Ongeveer 15 minuten met de auto. Hier moet ook het energie verbruik geïnventariseerd worden. Ze hebben 1070 leerlingen, jongens in de leeftijd van 15 tot 18 jaar die zeer kort gehouden worden. Als ze  van het ene lokaal naar het andere lopen dan gebeurt dat alsof het een militaire kolonne is. Ook worden kinderen uit de buurt, waarvan de  ouders in hutjes langs de weg leven, lezen en schrijven bijgebracht. Deze kindjes kunnen niet terecht op andere scholen omdat ze de basis kennis niet hebben.  Als ze kunnen lezen en schrijven wordt er een reguliere school gezocht waar ze verder kunnen leren. Het terrein ziet er zeer verzorgd uit met mooie beplanting en in diverse kleuren geverfde muurtjes. Je vindt hier geen papiertje op de grond. De campus wordt door de studenten zelf gezamenlijk onder begeleiding van de leerkrachten onderhouden.  De gebouwen liggen tegen een heuvel aan. Volgens Jan een ideale plek om op de top van de heuvel een windmolen te plaatsen. Dit is de school waar onze teamleider een hoge functie heeft, overal wordt hij door de leraren vriendelijk aangesproken en ze maken veel grapjes onderling. Ze praten in het Tok Pisin dus nagenoeg onverstaanbaar. In de namiddag kunnen we samen met enkele zusters van Mary Help of Christians mee terug naar onze basis. De zusters geven opleiding aan moeders uit de buurt over o.a. hygiëne en hoe ze een huishouden moeten runnen. Het is inmiddels zondag 28 mei het is zeer rustig hier. Na bijna een week met veel bewolking, laat de zon zich weer zien. Voor ons was het aangenaam, voor de mensen hier te koud.