6. Solomon Eilanden vanaf 4 maart 2023.

6. Solomon Eilanden vanaf 4 maart 2023.

Zaterdag 4 maart, vanmorgen om 4 uur opgestaan. Pater Srimal en Pater Juna brengen ons naar het vliegveld. Het is 1½ uur vliegen naar Honiara. Honiara is de hoofdstad van de Solomon eilanden. De Solomon eilanden zijn vanaf 1978 onafhankelijk van Groot Brittannië. In Honiara staan twee studenten en een leraar ons op te wachten. We kregen een bloemen krans omgehangen en werden hartelijk begroet. We werden naar de campus van het Don Bosco technische instituut gebracht een paar minuten van het vliegveld verwijderd. Het gasten verblijf ziet er zeer goed uit en is ingericht door de studenten die hier toerisme en hospitality  studeren. Ze hebben aan alles gedacht. Mooie figuren gevouwen van de handdoeken versierd met bloemen. Ze hebben alles nieuw ingekocht paraplu’s, teenslippers, waterkoker, 2 ventilators, 3 soorten zeep, 2 soorten shampoo, lakens en handdoeken, snacks, koekjes thee en koffie, frisdrank alles tip top verzorgd. Het gasten verblijf bestaat uit 3 kamers een klein keukentje en een zitgedeelte. Alles zeer schoon een verschil van dag en nacht met de accommodatie in  Araimiri. Ook hier eten we weer bij de paters. Zondag zijn we naar de kerk geweest. De muziek werd verzorgd door het orkestje van de school; een Keyboard en 2 gitaren. Scott is inmiddels ook aangekomen. Hij was een dag later want hij had problemen om tijdig zijn paspoort en visum te krijgen. Pater Rafael de rector is ziek, er is een zuster gekomen met de ziekenauto die vaststelde dat hij een ontsteking had.  Hij krijgt medicijnen. Een wandeling gemaakt over de campus. Er is een school verschillende workshops (praktijk lokalen) autotechniek, metaalbewerking,  grote keuken voor toerisme en hospitality, houtbewerken en elektrotechniek er staan een paar huizen voor de leerkrachten. Aan de nieuwe workshop voor solar word ook al gewerkt. Maandag getelefoneerd met de elektriciteit maatschappij om te vragen wat de mogelijkheden zijn om de school in Honiare deels van zonne-energie te voorzien Hij stuurt de benodigde formulieren. Het blijkt dat terug leveren aan het net niet mag. De leverancier die de spullen voor de workshops moet leveren is gekomen om enkele punten door te nemen. De meeste materialen waren op voorraad hij zou een deel op woensdag leveren en de rest maandag. Vanmiddag hebben we een afspraak met Pater Robinson hij heeft de leiding over de agrarische school in Tetere ongeveer een uur rijden hier vandaan. Deze school is niet aangesloten op het elektriciteitsnet ze hebben wel een generator. Er moet een  standalone solar-installatie komen. We zouden mee rijden naar Tetere maar dat hebben we  uitgesteld omdat de inventarisatie van het verbruik op de huidige school nog niet af was.

Dinsdag werden we naar het centrum gereden in Honiare.  Ze zijn al maanden aan de weg aan het werken het is   een gaten kaas. De weg word aangelegd door chinezen. Overal lang de route zie je bouw activiteiten. Eind van het jaar vinden hier de Pacificspelen plaats.  Stadions en verblijven voor de atleten worden door Chinese bedrijven en werknemers gebouwd. Hoe de Solomon eilanden dat teug betalen is me een raadsel. Ook vele winkels zijn in handen van de chinezen. De bevolking protesteert hier tegen en hebben meerdere Chinese winkels plat gebrand. De politici halen de chinezen binnen, deze zitten voor drie jaar de volgende mag het probleem oplossen.  De invloed van de Chinezen wordt hier steeds groter. We bezochten in het centrum een van de Solar leveranciers. We troffen de sales manager aan liggend onder zijn 4wheel drive auto. Hij klopte zijn kleren even schoon en toen konden we onze vragen stellen.  Daarna hebben we ons geïnformeerd naar de duik mogelijkheden. Helaas is dat niet zo makkelijk. In de corona tijd zijn er twee duikscholen  gesloten en  de derde is een liveaboard en vaart alleen 7 of 10 dagen uit. Dat is geen optie voor ons. We gaan naar de kapper. Jan zei tegen de kapper dat hij 6 mm moest laten staan. Het werd iets kaler. Nu ziet Jan er uit of hij zich twee dagen niet geschoren heeft. Snor weg en baard 1 mm. Dit is wel de stijl zoals de meeste mensen hier geknipt zijn. Voorlopig hoeft hij niet naar de kapper. Mijn kapsel ziet er redelijk normaal uit. We moeten op tijd terug zijn want onze chauffeur moet de kinderen terug brengen die hier les krijgen. Drie jaar geleden was onze project leider Pater Srimal hier gestationeerd. Inmiddels zit hij in Port Moresby zoals ik in de vooraf gaande verhalen schreef. Hij is toentertijd een project gestart voor kinderen waarvan de ouders bij de vuilnisbelt leven. Deze mensen komen van andere eilanden en hebben geen land geen werk helemaal niks. Ze proberen hier nog eten en eventueel nog wat nuttigs  te vinden om te verkopen. Deze mensen kunnen niet lezen en schrijven. De kinderen worden niet aangenomen op de openbare scholen. De paters zorgen dat deze kinderen onderwijs ontvangen. De kinderen  worden ‘s morgens om 7 uur opgehaald met een kleine vrachtwagen het is een uur rijden naar de Don Bosco school in Honiare. Op de foto die ik in het blog heb gezet zien jullie 128 kinderen in een kleine vrachtwagen gepropt.  Zij krijgen onderwijs in de grote gymzaal van de Don Boscoschool. In elke hoek van de gymzaal is een klaslokaaltje ingericht. Als afscherming hebben ze een gordijn gebruikt. De kinderen mogen  naar deze locatie komen. Zodra ze kunnen lezen en schrijven zorgen de paters en onderwijzers en vrijwilligers dat ze naar school kunnen in de directe omgeving waar ze wonen. De grotere kinderen kunnen deels naar de Don Bosco school een vak leren zoals automonteur, houtbewerker, elektrotechniek, Toerisme en straks Solar techniek. Om 8 uur beginnen de lessen met gebed en uitbundige zang . Om 13.00 uur na het eten worden ze weer allemaal in het vrachtwagentje gepropt en terug gebracht naar de vuilnisbelt omgeving. Voor ons is het een genot dat je hier buiten de campus mag komen. Even naar de winkel als je iets nodig hebt. De rest is te ver weg en moet je met een auto doen. In feite heb je niet veel nodig want we eten bij de paters. Het is inmiddels woensdag 8 maart: wereld vrouwendag. Dit wordt op deze school groots gevierd. Middags zijn er toespraken er  is muziek en gezang verzorgd door de studenten, de meisjes mogen in hun gewone kleding naar school komen zij hoeven vandaag geen  school uniform te dragen.  Vandaag pakken we onze spullen en om 16.00 uur worden we opgehaald door Pater Pieter deze kennen we nog van de solar cursus in Port Moresby. Hij was een van de deelnemers. Pater Pieter brengt ons naar de agrarische school in Tetere. Op het moment leven er 45 studenten, voor de coronatijd hadden ze 100 tot 150 studenten. De meeste studenten die hier wonen zijn meisjes. Ze krijgen ‘s morgens theorielessen en ‘s middags praktijk als het niet regent. Het is donderdag. We krijgen een rondleiding van Pater Pieter. Don Bosco Tetere heeft  ongeveer 50 hectaren grond. Er worden zoete aardappel, cassave, kool, pompoen komkommer en in het verleden rijst geplant nu wachten ze nog op zaad dat uit Korea moet komen. Er worden diverse soorten fruit gekweekt o.a. de drakenvrucht (zie foto in de blog), papaja, ananas, kokosnoten.  Er is een internaat voor studenten  een voor jongens en een voor meisjes die een gezamenlijke eetzaal hebben. Deze ziet er een stuk beter uit dan in Araimiri. Er zijn 6 nieuwe huizen voor de leraren en medewerkers. Er zijn twee vis vijvers met tilapia, een kweek vis. Er is een varkens stal met 50 varkens. Een biggetje is een beetje ziek. Jan adviseerde om een schep aarde in de stal te leggen zodat ze mineralen en ijzer binnen krijgen. Ze hebben 7 koeien, 50 kippen en ze willen eenden gaan fokken.  Van Vogelpest hebben ze geen last. Ze hebben enkele tractors en diverse landbouw machines, gekregen van sponsoren. Regelmatig rijdt er en tractor naar het veld. Er ligt een ziekenhuis naast de school. Vrijdag moest de pater het gras maaien bij het ziekenhuis waar ook 3 zusters en 2 novicen  leven. De zusters zijn 15 jaar geleden hier met een kliniek begonnen op de grond van Don Bosco. De kliniek is begonnen met een dag opvang, inmiddels is het uitgegroeid tot een ziekenhuis met meerdere doctoren. Verderop ligt een middelbare school en een lagere school. Er zijn verschillende kleine gemeenschappen in de omgeving. En er is een enorme palmolie plantage kilometers lang. Tot nu toe regent het elke middag. Zaterdag werd het jubileum gevierd dat  de zusters hier 15 jaar aanwezig zijn. Het feest begon met een mis die opgedragen werd door de bisschop en 6 priesters. Daarna was er een lunch voor meer dan 100 personen. Met als toetje taart en ijs. Toen we terug gingen naar de campus regende het weer. De studenten waren aan het volleyen en basketballen in de regen. Als het regent is het aangenaam koel. Zondag zijn we naar het dorpje Sali midden in de palmolie plantage geweest waar Pater Pieter de mis moest doen in een klein kerkje. Er is ook een schooltje in het dorp. De meeste mensen werken bij de palmolie maatschappij enkelen hadden zelf een akker.  Er is geen palm olie raffinaderij op het eiland, dus de echte verdiensten gaan naar het buitenland. Om een uur hadden we een afspraak met zuster Daly zei leidt het ziekenhuis en gaf ons een rond leiding bij hun zonne-installatie. Die bestaat uit 60 panelen, de drie 10 kiloWatt omvormers van het Nederlandse bedrijf Victron zetten de gelijkstroom van de zonnepanelen om in een drie fasen wisselstroom. De accu opslag van 27kiloWattuur is uitgerust met een batterij management systeem ook van Victron.  Helaas bleek het solar systeem al snel te klein zodat de elektriciteit generatoren elke dag moeten bijdragen aan de elektriciteit opwek. ’s Avonds samen met de paters gegeten. We  zijn nog enkele dagen hier in Tetere dan gaan we weer terug naar Honiare. Hierover zal ik later berichten.